Conversa con Miguel Macía, pintor local
Por Fernanda Arrojo.
Miguel Anxo Macía naceu en Lugo en 1955 e sempre foi un pintor con gran devoción ao debuxo, circunstancia que descobre aos catorce anos cando realiza un curso por correspondencia de debuxo e pintura.
Serviuche este curso para demostrar á túa familia, as túas grandes dotes para o debuxo?
Si, xa que na miña familia non había antecedentes e o meu pai dicíame “ti dedícate a estudar e deixa de debuxar”. Pero, eu xa descubrira que se me daba ben, que tiña talento e enfoqueime a desenvolvelo, ademais de terminar o bacharelato. Aínda así, cando me matriculei en Belas Artes, tampouco a vían como unha carreira seria.
Que adoitabas debuxar nesa época?
Facía moitos debuxos de cómics, por exemplo do Capitán Trueno, na parte de atrás das láminas do instituto. E un ano despois empecei a debuxar paisaxes de Lugo, como o parque Rosalía de Castro, a praza do Campo, na que nacín e á que teño moito agarimo e, tamén, a praza de Santa María, presentándome aos certames de pintura ao aire libre, dos cales fun gañador en 1974.
Os teus cadros reflicten o ambiente destes lugares, verdade?
Claro porque eu non só pinto o que vexo, senón o que sinto. Desexo transmitir sensacións e, sempre, propóñome que estes cadros se poidan poñer no salón dunha casa, é dicir, intento que sexan asimilables para calquera persoa. Non me gusta pintar cousas raras. E, a esa idade, xa comecei a pintar con cores moi vivas: morados, laranxas, amarelos...que achegasen boas sensacións como a alegría.
A cor na túa obra é moi importante?
Si, o é, teño paixón pola cor xa que me permite reflectir o que sinto. O que me importa é a emoción, como a un dos meus pintores preferidos, Goya, por exemplo na súa obra “El 3 de mayo en Madrid”, a pesar do tráxico da escena, eu poñeríao no meu salón polas emocións que provoca, que non son negativas.
Cales foron as túas influencias?
Sen buscalo, inspireime na pintura galega, continuei a traxectoria iniciada por Colmeiro, Laxeiro, Díaz Pardo... coetáneos aos que tiven a sorte de coñecer e que transmitían ese amor por Galicia, por Lugo.
Es Licenciado en Belas Artes pola Facultade de Valencia, algunha pegada na túa obra desa cidade?
Si, claro, sobre todo a súa luz, ao ser unha cidade tan luminosa, mesmo no inverno, dáche alegría. E a alegría reflíctese co colorido.
Durante a túa etapa de estudante universitario viaxas a Roma, Venecia e Florencia. Foi relevante a influencia dos clásicos?
Os clásicos sempre inflúen. Cando descubrín a miña vocación desexaba velos ao natural, pero era consciente de que requiría ter unhas bases xa moi asentadas. Por iso, durante aquela viaxe de “paso do Ecuador”, gocei moitísimo máis e, ademais, foi unha experiencia moi enriquecedora ao compartila con compañeiros e profesores.
E esas figuras que pintas con formas voluminosas, débese a iso?
Ben, eu non inventei nada. Realmente esa desproporción expresionista das figuras vénme da influencia da pintura galega, desa estética de granito do Pórtico da Gloria, dese gusto polas formas redondeadas sen chegar a ser grotescas que, tamén se inspira na paisaxe de Galicia e que foi transmitida polos artistas galegos ao longo da historia, querendo ser eu un máis deles.
Pódese vivir da pintura?
Non, porque para vivir da pintura teñen que haber unha relación de golpes de sorte, encadeados, que che leven a unha situación determinada e é moi difícil que se dea. Que eu coñeza, aquí en Galicia, deuse no caso do escultor Francisco Leiro, recoñecido internacionalmente. Ademais para vivir da arte, tes que facer moitas concesións como pintar por encargo, facer obras determinadas como retratos... E iso coarta a liberdade de expresión. Eu, en busca desa estabilidade económica, decidín dedicarme ao ensino, fun profesor de debuxo nun instituto de Secundaria de Lugo, o que me permitiu ter a liberdade necesaria para crear.
E, así, poder desenvolver a túa verdadeira vocación, a pintura?
Si, porque, antes de entrar en Belas Artes, xa era pintor. Aos meus vinte e dous anos xa levaba realizadas dez exposicións individuais, a primeira no Círculo das Artes de Lugo, logo en Santiago, A Toxa, Ferrol, Pontevedra... incluída Madrid onde me estaba preparando para entrar en Belas Artes. E ao ter esa preparación e experiencia, algúns compañeiros considerábanme mestre.
Ao terminar os teus estudos gañaches a Bolsa de Paisaxe de Paular, en Segovia.
Si, xunto con outro compañeiro, fun proposto polo profesor xefe do Departamento de Paisaxe, o mesmo que tamén me propuxo quedarme alí, na facultade de Valencia. Feito polo que lle estou moi agradecido, pero que rexeitei no seu momento, circunstancia da que nunca me arrepentín, xa que o meu futuro, ademais da miña familia, estaba en Galicia, é máis, o meu tema é Galicia e, sobre todo, Lugo.
Cal é a túa técnica?
Pinto en óleo sobre lenzo e taboleiro de madeira. Cando empecei, probaba todas as técnicas e, posteriormente, despois de descubrir a aprendizaxe de diversas técnicas como a serigrafía, decanteime polo óleo xa que me gusta que se vexa o trazo, que un cadro sexa unha obra única. Ademais, é unha pintura máis lenta e che permite reflexionar.
E fixeches algo de escultura de madeira?
Si, pouca e foi pola amizade que tiven con Paco Pestana, escultor lucense recentemente falecido.
Sobre o cal fixeches ti tese doutoral, xa que es Doutor en Belas Artes pola facultade de Pontevedra.
Ao longo da miña traxectoria, sempre me preocupei por formarme, non só para crear senón, tamén, para poder opinar en base a uns coñecementos técnicos. Tiña claro que non quería facer a tese sobre pintura, así que me propuxeron facela sobre a escultura en madeira. E fíxena sobre a obra deste gran amigo, sentíndome moi satisfeito xa que resultou unha homenaxe en vida. O título da mesma era ‘Evolución e análise da obra escultórica de Paco Pestana’. E é unha tese de recompilación xa que a obra de Paco, aínda que era moi coherente, non a tiña recompilada, só había algúns catálogos soltos. Por tanto, recompilei toda a súa obra con moitas fotos cotexadas coa escultura internacional e algunha información sobre a súa vida. Ao tribunal, sobre todo ao presidente, valorou moito a súa proximidade á arte local, obtendo un sobresaínte cum laude e a Paco gustoulle porque durmiu abrazado a ela durante varios días.
Aínda que gañaches multitude de premios e estás en diversos catálogos e publicacións, consideras que tes o recoñecemento debido?
Eu creo que, a nivel local, si. Son un pintor local. Ademais, a miña obra está presente en varias institucións: Deputacións de Lugo e Coruña; na Casa do Concello de Lugo, entre outros, como na do Grove, non que ganei varios certames; no Museo Provincial; realicei os murais de conmemoración do cento cincuenta aniversario do Instituto Lucus Augusti de Lugo, onde impartín clase durante anos; no Círculo das Artes que, por certo, por esta obra estiven presente na exposición «Lugo non tempo», na Sede Afundación de Lugo, e pola que, especialmente, síntome recoñecido por ter un cadro meu, xunto con grandes pintores como Xulia Minguillón, Tino Grandío... Devandito cadro cedino no seu momento ao Círculo das Artes e, aí, recoñezo que tiven un golpe de sorte, xa que a comisión desta exposición ía ao Círculo para ver a obra doutro pintor consagrado, Arturo Souto, e alguén lles falou do meu cadro.
Ultimamente pintas con moito sentido do humor, non?
Si, nun entorno urbano poño figuras de cómics, xoguetes... Como unha volta á infancia, pero que reflicte un dominio da técnica, das proporcións..., sen pensalo de antemán, senón que foi xurdindo, como unha nova etapa, evolucionando. Ademais, tamén fixen outra serie con figuras icónicas, actrices famosas...
Adoitas pintar no teu estudo?
Normalmente, si, aínda que adoito participar en certames de pintura ao aire libre. Por certo, meu estudo está aberto a quen queira visitalo xa que cando tiña catorce anos o meu soño era ver o taller dun pintor porque se o tivese visto, axudaríame moito coñecer a súa organización.
Algunha outra exposición á vista?
Algunha colectiva, individuais non. Coa idade busco sensacións máis humanas, para relacionarme cos demais, para compartir experiencias. Paso moito tempo só no meu estudo.
E para rematar, hai moito artista en Lugo?
Si, hai que destacar os artistas da pintura mural que está a crear unha nova paisaxe da cidade.
