Foro Territorios Patrimonio ve na paisaxe da Ribeira Sacra valor universal
Despois da celebración da nova edición do Foro Territorios Patrimonio, celebrada os días 11 e 13 de decembro no Hotel Iberik Augas Santas no Concello de Pantón, inaugurouse coa intervención do conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, que destacou os valores paisaxísticos, patrimoniais e sociais da Ribeira Sacra e garantiu que perseverarán no proxecto de converter este territorio en patrimonio da humanidade.
Desde o primeiro momento, destacouse a importancia das capacidades humanas que se proxectan desde todos os campos, especialmente no turismo e a cultura nesta ocasión, para reverter no beneficio da sociedade no seu conxunto. No acto de apertura tamén interviñeron o alcalde de Pantón, José Luis Álvarez, e o director do Foro Territorios Patrimonio, Carlos Montilla, quenes celebraron a importancia deste tipo de congresos nos que participan activamente representantes institucionais e expertos, algúns deles vinculados directamente á candidatura da Ribeira Sacra, á Unesco ou a institucións de fóra de Galicia con experiencia en xestionar proxectos que aspiran tamén a este recoñecemento internacional.
Entre os participantes nas mesas redondas da primeira xornada estiveron Isabel Aguirre, da que partiu a iniciativa que desembocou a inclusión da Ribeira Sacra no ámbito de a sétima reserva da biosfera de Galicia, Miquel Àngel Maria, conselleiro de Cultura do Consell Insular de Menorca e un dos responsables políticos da candidatura de a Menorca dos Talayots; ou Ana Goy, catedrática de historia da arte na Universidade de Santiago e directora científica da candidatura da Ribeira Sacra.
Os camiños para facer de Ribeira Sacra un territorio para o mundo
Ao longo do evento non faltou tampouco o debate sobre a sustentabilidade dun modelo turístico como o de Galicia e a viabilidade de seguir incrementando o número de visitantes que recibe anualmente esta terra e, neste sentido, fíxose fincapé na necesidade dun compromiso por parte do sector público e privado e da sociedade en conxunto.
Vivimos unha das épocas máis positivas para o turismo en Galicia e na Ribeira Sacra, pero para orientarnos, debemos saber de onde vimos e cara a onde imos, e máis agora, que “Se presenta unha nova oportunidade de reflexionar sobre a candidatura, pero especialmente sobre o territorio, a paisaxe e hai que ver isto como un proxecto de país. Avanzar na paisaxe, na cultura, na economía e facer fundamental aos actores desta candidatura, que son os que a fan visible”, incidiu Nava Castro, Directora de Turismo de Galicia, durante a súa intervención.
Mónica Luengo, vicepresidenta de ICOMOS España, insistiu en poñer sobre a mesa a necesidade do reto do patrimonio con vistas ao futuro, mantendo viabilidade: retos de conservación, accesibilidade, participación, divulgación e poñer ás persoas no centro do patrimonio. “E todas as accións, neste caso, como a Candidatura puxeron en marcha certos mecanismos como a xestión e a protección, onde se unen a natureza e a cultura salvagardando os valores”, concluíu tras comentar accións como as da marca de turismo Terra Bobal, presentada por Cruz López, en representación da Mancomunidade do Interior Terra do Viño (Utiel) ou Ramón Mora, da Associació de Productors i Viticultors de Terres dels Alforins.
Segundo os datos ofrecidos ao longo de todas as mesas redondas, temos por diante o facer unha lectura en positivo da presenza da Ribeira Sacra na candidatura a Patrimonio da Humanidade. “Temos economía específica, tradicional, adegas, cultura. O maior logro é o que xa temos e o traballo é a continuidade e abrir diálogo e forzas para chegar a demostrar que esta paisaxe ten valor universal”, resaltou María del Carmen Martínez, Directora Xeral de Patrimonio Cultural.
Precisamente do patrimonio cultural, novas xeracións e conectividade falouse durante a metade da xornada do sábado. “A clave é a conectividade e especificamente no mundo rural hai que acompañala con plans de adopción dixital, hai que axudar á xente que vive ou traballa nos medios rurais a adaptar a tecnoloxía nas pequenas industrias e tamén a desenvolver eses plans que permitan aproveitar esa tecnoloxía nas persoas que viven aí, instaurando ferramentas no día a día”, finalizou Manuel Ángel Alonso. Director Territorial Norte de Telefónica.
Tamén houbo ocasión para escoitar aos axentes locais e esa necesidade de transformar desde a orixe. Miradas tan diferentes pero cunha premisa en común “A cultura é cultivo, e ao final, é volver á raíz. A clave está en que detrás do patrimonio hai testemuñas que axudan precisamente a coidar o que nos deixaron, e este tipo de mesas reflicten a importancia de compartir e dar voz desde a diversidade de mirada”.
No marco do desenvolvemento sostible e a cultura como alicientes, falouse da importancia da Axenda 2030 na estratexia cultural. “A Axenda é global, pero hai traballar desde o local e desde o individual” foi unha das frases máis repetidas na mesa moderada por María Baqueiro, consultora no ámbito da sustentabilidade. Hai que entender o territorio e ter ferramentas para actuar dentro del. Os eventos, por exemplo, poden chegar a converterse nun destino turístico en si mesmos, e por suposto, aumentan a competitividade da zona ao aumentar a oferta de lecer dispoñible para os visitantes, por ese motivo é importante traballar unha boa estratexia e repensar a forma de facelos e sobre todo, en conservar os valores do territorios
O Foro Territorios Patrimonio, iniciativa de I-Radia Crea e 17° Ribeira Sacra Festival, concluíu esta quinta edición coa importancia de xuntar a representantes de diferentes países e expertos nos seus campos, para expresar as súas inquietudes, as súas reflexións, as súas achegas e reivindicacións coa intención de contribuír ao debate sobre os retos aos que se enfronta de novo este territorio.