A loita contra a avespa asasina
Arranca un plan piloto, un sistema de trampeo para atrapar ás raíñas con atraínte en lugares específicos.
Hai agora 20 anos, alá por 2004 detectouse por primeira vez en Europa a presenza da avespa asiática, máis coñecida polo nome de avespa velutina, introducida no Vello Continente a través dun cargamento de madeira a bordo dun buque que descargou no porto francés de Bordeus. Oculta nesa madeira viaxaba un exemplar de raíña de avespa velutina con ovos fecundados e que foi a orixe da expansión desta especie invasora de insecto que en apenas dúas décadas logrou colonizar unha parte importante de territorio.
De feito crese que foi a través de Navarra e País Vasco como entrou na península ibérica, expandíndose rapidamente por todo o norte e chegando ata Galicia, onde atopou unha climatoloxía perfecta para a súa proliferación e onde nos últimos anos converteuse nun verdadeiro problema tanto ambiental como económico e social.
E é que o gusto das velutinas polas abellas autóctonas e pola froita madura ha posto en perigo non só a produción apícola e hortofrutícola en Galicia, senón que xerou un problema de seguridade polas súas potentes picaduras que feriron a un número importante de persoas, chegando nos casos máis extremos a provocar a morte da vítima. Ata unha decena de casos mortais segundo informacións publicadas a finais de 2023.
Esta avespa asiática, tamén coñecida como avespa asasina, converteuse nunha auténtica ameaza biolóxica para os ecosistemas naturais e, en especial, para os polinizadores e as plantas que dependen deles. É unha voraz consumidora de abellas e o seu impacto sobre os panais é demoledor. Salvo o ser humano, non ten ningún depredador, polo que a especie proliferou rapidamente en Europa e Asia Oriental.
Desde que se detectou a súa presenza en Galicia, comezou unha batalla para tentar frear a súa expansión e os efectos nocivos provocados, ao principio case sen medios para poder destruír os grandes niños que constrúen no verán, aínda que rapidamente constatouse o perigo desta medida polo ataque dos insectos, e improvisando trampas caseiras a base de calquera produto que as atraese, aínda que a risco de que nas trampas caesen todo tipo de insectos, o que provoca un dano maior no medio ambiente que o que se quere evitar.
É unha voraz consumidora de abellas e o seu impacto sobre os panais é demoledor. Salvo o ser humano, non ten ningún depredador
Así, nos últimos anos as administracións públicas, Xunta de Galicia e Concellos fóronse dotando en primeiro lugar de material protector adecuado para os servizos que desde Protección Civil, Bombeiros e a empresa mixta Seaga (Servizo Agrario Galego) son os encargados de acudir ás chamadas que se reciben polo avistamento dos grandes niños secundarios, só o ano pasado máis de 56.000 avisos que permitiron a destrución de máis de 26.500 niños.
E en segundo lugar, coa base científica e técnica que achegaron nos últimos anos as investigacións sobre esta especie realizadas nas tres universidades galegas e que están a dar como resultado unha estratexia planificada e coordinada na que se están introducindo novos sistemas para poder controlar a proliferación da especie.
Entre outras está, adiantar as medidas á primavera para tentar acabar coas raíñas antes de que poñan en marcha todo o ciclo reprodutivo e controlar a súa proliferación.
Ademais estanse probando plans piloto como o novo sistema de trampeo para atrapar ás raíñas con atraíntes moi específicos, evitando así prexudicar a outras especies de insectos”, antes de que estas raíñas poidan desenvolver os pequenos niños primarios na primavera que no verán darán lugar aos grandes, que chegan a ter miles de exemplares.
Unha trampeo que se realiza ademais en puntos xeolocalizados “xa que se constatou que é sempre nas mesmas zonas onde se produce a saída destes exemplares
INTELIXENCIA ARTIFICIAL
A intelixencia artificial (IA) podería converterse na solución para evitar a súa expansión. Un equipo de científicos da universidade de Exester, no Reino Unido, acaba de presentar VespAI, un sistema automatizado para a detección rápida desta especie. Conseguiron un sistema que detecta avespas asiáticas en tempo real –logrando unha enorme precisión–, que os atrae a unha estación de vixilancia, e que envía alertas de imaxes asociadas a través dun procesador remoto compacto.
A rápida identificación das velutinas con VespAI permite ás autoridades unha resposta inmediata.